เคลียร์ชัด! กับเต้ ธีรยุทธ EP.2

วันนี้พามาทำความเข้าใจกับเหตุการณ์ : เยาวชนวัย 16 ปี ดับคามอเตอร์ไซค์ เพื่อนควักปืนโชว์ แต่ดันลั่นใส่ศีรษะเสียชีวิตคาที่

ประเด็นวันนี้ : ผู้เยาว์จะต้องรับผิดในทางแพ่งหรือไม่ และบุคคลใดจะต้องร่วมรับผิดกับผู้เยาว์บ้าง?

จากสถิติอาชญากรรมที่เกิดขึ้นในประเทศไทย พบว่าเด็กและเยาวชนได้ก่อเหตุอาชญากรรมกลายผู้กระทำความผิดมากขึ้น ซึ่งทุกคดีย่อมมีความเสียหายเกิดขึ้นแก่ชีวิต ร่างกาย อนามัย เสรีภาพ ทรัพย์สิน หรือสิทธิใด ๆ ของบุคคลอื่น อันส่งผลให้เด็กและเยาวชนจะต้องรับผิดไม่ว่าในทางอาญาและทางแพ่ง บทความนี้มุ่งอธิบายว่า ผู้เยาว์จะต้องรับผิดในทางแพ่งหรือไม่ และบุคคลใดจะต้องร่วมรับผิดกับผู้เยาว์บ้าง ?

สำหรับความรับผิดในทางแพ่งนั้น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420 กำหนดให้บุคคลใดที่กระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อโดยผิดกฎหมายก่อให้เกิดความเสียหายต่อผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นต่อชีวิต ร่างกาย อนามัย เสรีภาพ ทรัพย์สิน หรือสิทธิใด ๆ ผู้นั้นต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทน ประกอบกับมาตรา 429 ที่เน้นย้ำว่าผู้เยาว์ก็ยังคงต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด ด้วยเหตุนี้ ผู้เยาว์ จึงต้องรับผิดในทางแพ่งชดใช้เยียวยาความเสียหายที่เกิดขึ้น แต่เนื่องจากผู้เยาว์อาจไม่มีความสามารถในการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนได้เต็มจำนวนหรือไม่มีทรัพย์สินเพียงพอ กฎหมายจึงได้ขยายความรับผิดไปยังบิดามารดา ดังนั้น บิดามารดาของผู้เยาว์จะต้องรับผิดร่วมกับผู้เยาว์ด้วย

ความรับผิดทางแพ่งตามมาตรา 429 ตั้งอยู่บนหลักการของ การสันนิษฐานความประมาท (Presumed Fault) ของบิดามารดาซึ่งเป็นผู้ปกครองดูแลบุตรผู้เยาว์ องค์ประกอบสำคัญที่ผูกพันบิดามารดาเข้ากับความรับผิดทางแพ่งนี้ คือ อำนาจปกครอง ซึ่งจะบังคับเฉพาะบิดามารดาที่ยังคงมีอำนาจปกครองบุตรผู้เยาว์นั้นตามกฎหมาย เจตนารมณ์สำคัญในการใช้หลัก Presumed Fault มุ่งส่งเสริมให้นโยบายที่เน้นการชดเชยค่าเสียหายแก่ผู้เสียหายนั้นจะมีความเป็นไปได้สูงขึ้น เนื่องจากภาระการพิสูจน์ความประมาทตกไปยังฝ่ายบิดามารดา ซึ่งต้องพิสูจน์ความระมัดระวังของตนเพื่อหลุดพ้นความรับผิด ด้วยเหตุนี้ข้อยกเว้นความรับผิดตามมาตรา 429 จึงเปิดโอกาสให้บิดามารดาอาจหลุดพ้นจากความรับผิดได้ หากสามารถพิสูจน์ได้ว่าตนได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำอยู่นั้น

หลักการสันนิษฐานความประมาท (Presumed Fault) ตามกฎหมายไทยนั้น ถูกจัดวางอยู่ในจุดสมดุลระหว่างปรัชญาของระบบลายลักษณ์อักษรแบบอนุรักษ์นิยมและ Common Law ที่เน้นความรับผิดส่วนบุคคลอย่างเข้มงวด เจตนารมณ์หลักคือมุ่งเยียวยาชดใช้ค่าเสียหายแก่ผู้เสียหาย การเลือกใช้ Presumed Fault ให้ความสำคัญกับการรักษาสมดุลระหว่างการปกป้องสิทธิของผู้เสียหายกับการรักษาเสถียรภาพของคนในครอบครัว หลักการดังกล่าวจึงเป็นกลไกที่ช่วยให้สังคมได้รับความยุติธรรมด้านการเยียวยา โดยยังคงให้โอกาสแก่บิดามารดาที่รับผิดชอบจริงในการพิสูจน์ตนเอง

โดยสรุป ผู้เยาว์จะต้องรับผิดในทางแพ่งร่วมกับบิดามารดาในความผิดที่ตนได้กระทำ การกำหนดความรับผิดทางแพ่งเป็นมาตรการทางสังคมที่สำคัญที่กระตุ้นให้บิดามารดาดูแลและอบรมสั่งสอนบุตร เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหาย ผู้ปกครองจึงควรดูแลบุตรด้วยความรัก เอาใจใส่ สร้างความปลอดภัยแก่สังคม

วิเคราะห์โดย : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธีรยุทธ ปักษา อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

ขอบคุณภาพ : ข่าวสด ออนไลน์

ปัญญาชนสาธารณะ

คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

#LAWTSU #มหาวิทยาลัยทักษิณ #คณะนิติศาสตร์มอทักษิณ #เด็ก16โดนยิง #ข่าวด่วน #ปัญญาชนสาธารณะ